శ్రీ జాబాల దర్శనోపనిషత్

వేదములకు అనుబంధములైన ఉపనిషత్తులలో జ్ఞానము యొక్క ప్రస్తావన మనకు ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. కానీ వీనియందు దాదాపు ఇరవై యోగోపనిషత్తులు మనకు లభిస్తున్నాయి. అట్టివానిలో జాబాల దర్శనోపనిషత్ నందు అష్టాంగయోగమును వైదిక సాంప్రదాయానుసారముగా వివరించినట్లు మనకు గోచరిస్తున్నది. ఈ ఉపనిషత్తునందు దత్తాత్రేయులు తన శిష్యుడగు సాంకృతి యనువానికి అనేకములైన యోగరహస్యములు బోధించినట్లుగా ఉన్నది.
పతంజలి మహర్షి ప్రణీతములగు యోగసూత్రములకు ఈ ఉపనిషత్తునందు చెప్పబడిని విధానములకు కొన్ని భేదములున్నవి. యోగసూత్రములు బౌద్ధముచే ప్రభావితమైనట్లు కనిపించగా జాబాల దర్శనోపనిషత్ వైదిక సాంప్రదాయమునకు దగ్గరగా ఉన్నట్లు అగుపిస్తుంది.